به گزارش راهبرد معاصر، با اعلام خبر قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف ای تی اف بازارهای مالی و سرمایه ای چون دلار، سکه و خودرو تحت تاثیر هیجانات سیاسی، سیر صعودی قیمت را پشت سر گذاشتند، بازار بورس نیز یکی از همین بازارها بود که شنبه شاهد واکنش های احساسی و هیجانی زود گذر بود که به گفته احمد جانجان که در این گفت وگو با ما از دلائل هیجانات بورس در روز شنبه سخن گفت آگاهی مردم از بازارگرمی های سیاسی دولت موجب بی اعتنایی به سیاسی کاری ها و روند رو به رشد بورس در روزگذشته شد، ادامه این تحلیل در گفت وگوی پیش رو آمده است.
هیجان کاذبی که سوم اسفند ماه بعداز قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف ای تی اف به وجود آمد همان روز منجر به منفی شدن 11 هزار واحد شاخص بورس شد، عصر روز شنبه فروشندگان سهام که متوجه اشتباه هیجانی خود شدند به ناچار به بازارها برگشتند هر چند که سرمایه گذاران جدیدی وارد بازار بورس شدند. شاخص کل بورس اوراق بهادار در روز گذشته نشان می دهد علی رغم نگرانی های دولتی ها از روند تاثیر گذاری منفی افزوده شدن ایران به لیست سیاه اف ای تی اف با یک جهش صعودی به 17 هزار و 106 واحد افزایش یافت و به رقم 498 هزار و 904 واحد رسید، چنین افزایشی به معنای رکورد شکنی پس از هیجانات و ریزش سهم هایی است که از قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف ای تی اف از بورس خارج شدند. ارزش روز بازار در بورس تهران به بیش از 1816 تریلیون تومان رسید و سرمایه گذاران جدید با ورود به این بازار موجب شگفتی های تازه ای در بازار سرمایه ای ایران شده اند. رشد بیش از بیست هزارتایی بازار بورس یک روز بعد از هیجانات منفی نگرانی های لیست سیاه نشان می دهد مردم و سرمایه گذاران به تدریج متوجه سیاست گذاری های غلط و هراس افکنی های بی پایه واساس دولتمردان شده اند، دولتمردانی که مسائل سیاسی را با آب و تاب به بازارهای مالی گره می زنند گویی تعمدی درایجاد هیجانات کاذب و تنش زایی در بازارهای سرمایه ای کشور دارند.
به نظر می رسد بسیاری از سرمایه دارانی که تا این روزها در بازارهای مختلف نقدینگی خود را جا به جا می کردند این روزها مایل به سرمایه گذاری در بازار بورس هستند، نقدینگی سرگردانی که افزون بر 2200 هزار تریلیون تومان شده در رکود بازارهای دیگر سرمایه ای اگر به سمت بازار بورس هدایت شود قطعا در افزایش تولید و سود آوری بازارهای مالی و تولیدی موثر واقع می شود. سود آوری بازارهای مالی و رشد تولید را باید به نوع نگاه سیاست مداران گره زد، متاسفانه تنش زایی های دولتمردان مانع از تحقق این مساله شده بنحوی که بارها در جلسات کارشناسی با دولتمردان خواهان کاهش تنش های سیاسی بر بازارهای مالی شده ایم اما آنها اینجا یک جواب به ما می دهند اما با قرار گرفتن پشت تریبون های رسمی مردم را از موضوعاتی می ترسانند که تاثیر چندانی بر ارتباطات و تعاملات مالی و بانکی ما ندارد. دولت آقای روحانی سالهاست موضوع اف ای تی اف و عدم تصویب کنوانسیون های آن را تبدیل به وحشتی عمومی کرده است که در صورت عدم تصویب اف ای تی اف اقتصاد و ارتباطات مالی ما فلج می شود، در حالی که افزایش نرخ ارز و سایر موضوعاتی که این روزها با آن دست به گریبان هستیم هیچ ارتباطی به تصمیم اف ای تی اف درباره ایران ندارد.
به هیچ وجه تصمیم کارگروه ویژه مالی بر روی افزایش نرخ ارز تاثیر چندانی به غیر از هیجانات زود گذر ندارد. عمده ترین دلیل افزایش نرخ ارز اختلالاتی است که به واسطه تاثیر بیماری کرونا و کاهش ارتباطات تجاری بین ایران و چین ایجاد شده است، ایجاد اختلال در ارتباطات پولی و مالی ما با چین منجر به افزایش نرخ ارز شده به این دلیل که دسترسی ما به یوان سخت تر شده است. آنچه دولت در یکی دو سال گذشته با موضوع عدم تصویب اف ای تی اف به مردم گفته کذب محض است چرا که 95 درصد تبادلات مالی ایران از طریق صرافی هاست و تنها 5 درصد مبادلات مالی ما از طریق بانکها صورت می گیرد که این مبادلات همان موضوعات اقلام بشر دوستانه است که تحت تحریم نیست، لذا مبادلات مالی و ارزی از طریق بانکی حجمی ندارد که با افزوده شدن به لیست سیاه اف ای تی اف تغییر چندانی در مبادلات مالی و سرمایه ای ما ایجاد شود. متاسفانه گزارش های دولتمردان از سال 96به سازمان اف ای تی اف نه تنها منجر به افزایش ارتباطات ما نشد بلکه منجر به بسته شدن چهار صرافی در زمستان سل 96 در گرجستان شد و گزارش های داده شده نیزموجب کشف ارتباطات مالی ما با شبکه های مالی در دبی شد که بخش قابل توجهی از دسترس ما خارج شد، پس تا به اینجای کار الزام دولتی ها به تصویب اف ای تی اف نه تنها نتیجه مثبتی نداشته بلکه روند معکوسی بر ارتباطات مالی ما به جا گذاشته است.
روند بازار بورس را بعد از قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف ای تی اف با توجه به رویکرد دولت و نگاه سرمایه گذاران به این بازار مالی چگونه بررسی می کنید؟
جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه از لیست سیاه اف ای تی اف خارج نشده و ایران همواره در وضعیت تعلیقی بوده است. با توجه به اینکه تحریم های ثانویه آمریکا بر ارتباطات مالی و تجاری ایران سایه سنگینی انداخته است عملا کانترمژر علیه ما اعمال شده و آمریکا بانکهای بزرگی چون بانکهای فرانسه که در اوج توافق برجام با ما همکاری داشتند را جریمه کرد، جریمه های سنگین در زمانی که ایران به زعم دولتمردان در لیست سیاه نبود، بنابراین ارتباطات بانکی ما قبل از اف ای تی اف تحت تاثیر تحریم های ثانویه امریکاست، تصویب کنوانسیون های پالرمو و سی اف تی نیز به دلیل تحریم های ثانویه امریکا مانع برقرای ارتباط بانکی ما می شود، بنابراین شرطی کردن بازارهای ما به مدت دو سال خرده و انتقاد بزرگی است که باید از دولت کرد که چرا با این هیجانات بازارهای ما را دچار تنش کرده و موجب افزایش انتظارات تورمی شدند! در حالی که ایران با وجود اینکه در لیست کشورهای غیر همکار پر ریسک اف ای تی اف قرار گرفته اما همچنان از طریق صرافی ها تراکنش های مالی دارد، بنابراین ارتباطات فعلی ما ربطی به اف ای تی اف ندارد. متاسفانه دولتی ها این گزاره غلط را برای مردم ما ساختند و لیست سیاه را همچون طاعونی که قربانی می گیرد بر تن بازارهای ما انداختند و منجر به واکنش های بسیاری در بازار ارز و بورس شدند چرا که اف ای تی اف ابزار سیاسی خوبی برای چانه زنی بیشتر و فشار بیشتر در آستانه انتخابات بود! عدم کشش بازارهای طلا و ارز سرمایه گذاران و مردم عادی با سرمایه های خرد تا کلان را به سمت بورس هدایت کرده است، رشد شاخص های بازار بورس موضوع امیدوار کننده ای است که نشان می دهد مردم به مرور کمتر از تکانه های سیاسی و هیجانات زودگذری که دولتمردان طراح آنها هستند تاثیر می پذیرند.